ټاکنیز جنجالونه؛ د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیون مشورتي ناسته بې نتیجې پای ته ورسېده
د افغانستان د تېرو ولسمشریزو ټاکنو د شاوخوا ۳۰۰ زره جنجالي رأیو په اړه د انتخاباتي ټیمونو او سیاسي ګوندونو له استازیو سره د انتخاباتي کمېسیونونو مشورتي ناسته بې نتیجې پاې ته ورسېده.
په دغه ناسته کې د ټاکنو او ټاکنیزو شکایتونو کمېسیونونو غړو، د کاندیدانو استازو، څارونکو او د مدني ټولنې غړو برخه درلوده، ترڅو په ټاکنیز بهیر کې رامنځته شوي ته د حل لاره ومومي.
د افغانستان د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیون رئیسې زهره بیان شینوارې وویل، له رامنځته شوي بن بست د وتلو لاره دا ده چې انتخاباتي قوانین طرزالعملونه او لوایح تطبیق شي.
اغلې شینوارې د ولسمشرۍ ټاکنو د نتایجو په اعلان کې پر ځنډ اندېښنه وښوده او د ټاکنو پر کمېسیون یې غږ وکړ چې بن بست پای ته ورسوي او کاندیدان هم پرېږدي چې کمېسیون خپل کارونه د قانون له مخې مخته یوسي.
نوموړې وویل: "هماغسې چې موږ ټینګار کړی، یوازې بیومټریک شوې رأیې چې د ۱۳۹۸ کال ولسمشرۍ ټاکنو په ورځ په ټاکل شوي وخت کې کارول شوې دي، د اعتبار وړ دي. همداراز په اوس وخت کې د قسمي پایلو اعلان د ټاکنو له قانون او ټاکنیزو طرزالعملونو سره مطابقت لري او هرڅه ژر باید د ریاست جمهوري انتخاباتو ابتدایي نتایج اعلان کړي."
د افغانستان د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیون غړي قاسم الیاسي وویل، دوه مسئلې د جنجال اساس جوړوي چې یو یې ۱۰۲ زره له ټاکل شوې وخت څخه بهر کارول شوې رأیې او ۱۳۷ زره نورې قرنطین شوې رأیې دي.
د ټاکنو کمېسیون وايي، ددوی د پلټنو له مخې دغه رأیې معتبرې دي او د تخنیکي ستونزو په سبب نه شي باطلېدای.
د ټاکنو خپلواک کمېسیون رئیسې حوا علم نورستانۍ یو ځل بیا ددغو کمېسیون پر پخواني دریځ ټینګار وکړ.
اغلې نورستانۍ له معترضو کاندیدانو او په تېره بیا د عبدالله عبدالله په مشرۍ د ثبات او همپالنې له ټیم څخه یې وغوښتل چې پرېږدي په پاتې اوو ولایتونو کې هم د رأیو بیا شمېرنه بشپړه شي.
د عبدالله دعبدالله د انتخاباتي ټکت دوهم مرستیال اسدالله سعادتي وویل چې د ټاکنو کمېسیون د قانون له مخې عمل وکړي او له وخته بهر ۱۰۲ زره کارول شوې رأیې او ۱۳۷ زره نورې قرنطین شوې رأیې باطلې کړي.
د ثبات او همپالنې ټیم یوه ویاند نور الرحمن اخلاقي وویل چې د ټاکنو کمېسیون ددغو رأیو د معتبر ګڼلو لپاره هېڅ قانوني او حقوقي دلیل نه لري او یوازې په حدس او ګومان پرېکړه کوي.
په نننۍ ناسته کې د ولسمشرۍ کاندید رحمت الله نبیل د یوه ویاند مطیع الله ابراهیمزي او د ټاکنو کمېسیون د رئیسې ترمنځ لفظي شخړه هم رامنځته شوه. ښاغلي ابراهیمزي پر اغلې نورستانۍ نیوکې وکړې چې ګواکې د ټاکنیز بهیر په اړه لازم معلومات نه لري چې د هغې له غبرګون سره مخ شو او د اعتراض په توګه وروسته له ناستې ووته.
د ولسمشر محمد اشرف غني په مشرۍ د دولت ساز ټیم غړي محمد عمر داوودزي له ټاکنیزو ټیمونو وغوښتل چې د کمېسیون پرېکړو ته درناوی وکړي او که کوم شکایت لري د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیون دې مراجعه وکړي.
ښاغلي داوودزي د ټاکنو له کمېسیون څخه وغوښتل چې د ټاکنو ابتدايي پایلې اعلان کړي. هغه د ثبات او همپالنې پر ټیم غږ وکړ چې پرېږدې په اوو پاتې ولایتونو بدخشان، فاریاب، تخار، جوزجان، سرپل، بغلان او پنجشیر د رأیو بیاشمېرنې ته اجازه ورکړي.
د ټاکنو کمېسیون مرستیال عصمت الله مل وویل چې دوی د قانون له مخې عمل کړی او د ولسمشرۍ ټاکنو پایلې به اعلان کړي.
ښاغلي مل د میزان ۶مې انتخابات تر ټولو رڼې ټاکنې وبللې او ویې ویل چې دوی به د قسمي او لومړنۍ پایلې اعلان کړي او که څوک له دوی سره مشکل لري، کولی شي قانوني ادارو ته مراجعه وکړي.
دده دغه خبرې د عبدالله عبدالله د انتخاباتي ټیم د پلویانو له غبرګون سره مخ شوې.
د عبدالله دانتخاباتي ټیم دوهم مرستیال سعادتي وویل، "زه د خلکو ترڅنګ ولاړیم ، په افغانستان کې له درغلیو راوتلی حاکمیت نه منم، د شفافیت لپاره له ځانه تېریږم، خو په درغلیو ولاړ حکومت نه منم. که له هره ځایه اعلان شي."
وړاندې هم د ټاکنیزو جنجالونو د حل لپاره د ښکېلو غاړو یوه ناسته د ټاکنو کمېسیون له خوا بلل شوې وه خو هغې ناستې هم نتیجه نه درلوده. د ټاکنو کمېسیون هڅه کوي چې معترضو کاندیدانو ته قناعت ورکړي ترڅو د رأیو بیاشمېرنې او تفتیش بهیر پای ته ورسوي.
د ټاکنو کمېسیون ځینو غړو ویلي چې که اجازه ورنه کړل شي، نو د اوو ولایتونو له رأیو پرته به د ټاکنو ابتدايي پایلې اعلان کړي. ددغو پایلو د اعلان په اړه د کمیشنرانو ترمنځ د نظر اختلاف شته.
عبدالله عبدالله ویلي چې که د ټاکنو کمېسیون ددوی قانوني غوښتنو ته له رسېدنې پرته پایلې اعلان کړي، دوی به یې ونه مني او به اړه به یې تفاوته پاتې نه شي.
