شيخ صاحب

سره له دې چې ږيره بريت يې پاك خرييل خودمحلې خلكوبه شيخ صاحب باله. ده دشيخ جنرل سټورپه نوم په محله كې ترهرچاغټ دوكان درلوده. ددوكان په سريې ځان ته داوسيدومناسب كورجوړكړى وچې دى اودده ښځه پكې استوگن وو. شيخ د اولاد له نعمته بې برخې و. دوكان ته يې دوه تنه شاگردان نيولي وو. هغه دمحلې له خلكوسره جوړتازه په ورين تندي كوله خودمحلې دخلكوپه دې ښه نه ايسيده چې شوم سړى و. تنخوادارو ته به يې ترتنخواپه پورهم سودا وركوله. كه پوره وړي به په ټاكلي نيټه پورپرې نه كړ، نودشيخ صاحب دپوردوصولولولاره به بدله شوه. داسې هم نه چې دپوره وړي نه دې په بدرنگ پوروغواړي. فقط په پورپسې به يې سودوتاړه. پوره وړى به مجبورو،كه په دې تنخواكې نه و، نوبلې ته خوبه يې خامخا پورورپرې كړى و.
شيخ صاحب د پريم چند هندو زوى و. پلاربه يې په همدې دوكان كې تيل مالگه خرڅوله. په دوكان كې څوزاړه ټيمان او شكورونه اوس هم له هماغه وخته پراته وو. مسين لوښـي به يې اخيستل او خرڅول. په پورتنۍ المارۍ كې يومنگى، يوه كوزه او يو چيلمچي د هغه د وخت يادگار وو. شيخ صاحب به دپنځه شپږ كلونوو، چې مور يې مړه شوه اودااوس چې د پيرصاحب د كور تر شا د شيخ صاحب كوارټرې دي، دا پخوا لوى ميدانى و، چې په همدې ميداني كې يې وسوځوله.
شيخ صاحب به لا ماشوم وچې دپلارسره به يې په دوكان كې پوره لاس كوو. د ماشومتوبه يې ځيرك اموخته كړى و. دهندوستان دتقسيم په وخت شيخ صاحب پوره زلمى شوى و. خط اوبريت يې راغلي وو. دملا نه به يې يوه چاړه تړله اولاس كې به يې كړۍ اچولې وه. دپاكستان دجوړيدو نه لږه موده وروسته يې پلارمړ شو او شيخ صاحب يوازې شو. دا داسې وخت وچې دهندوانو اومسلمانانو ترمنځ كركه سيواشوې وه. څوك هندوستان ته لاړل او څوك پاكستاني شول. شيخ صاحب هم ايمان راوړ. نوريې نوسيالۍ او دوستۍ هم له مسلمانانو سره شوې. په هغوكسانو كې چې دشيخ ورسره رقابت و يوهم پيرصاحب و. پيرصاحب هم په ټوله محله كې پيژندلى شوى سړى و. دلرې لرې نه به خلك ورته راتلل ښې پيسې يې راټولې كړې وې دپراخه انگړخام كوريې درلود. په يوه كونج كې يې دوه كوټې وې چې په يوه كوټه كې به پيرصاحب استراحت كاوه او په بله كې به يې عقيدتمندو ته تاويزونه وركول. دانگړ په منځ كې يې دتوت يوه ونه ولاړه وه چې سيوري ته به يې پنځه شپږ تنه خاص خاص مريدان هروخت ناست وو. دشيخ صاحب سره يې په دې نه لگيده چې دده په باب به يې زهرجنې خبرې كولې. كه څوك به دلرې ځايه دپيرصاحب په پته راغلل اوتصادفاً به يې دشيخ صاحب نه پوښتنه وكړه شيخ صاحب به ورته وويل:
هغه جعلي پير! هغه فراډي! وروره كه پيسې درباندې زياتې شوي وي، چيرته خوار غريب سره مرسته وكړه، خو د دې فراډي پير په دام كې ځان مه گيروه.
پير صاحب به هميشه د محلې سپين ږيرو ته د شيخ صاحب نه دا گيله كوله چې عقيدتمندان يې له لارې ستنوي. او دا به يې هم ويلې چې څو، څو وارې مې ورته د مهربانۍ تاويزونه هم كړي دي او دا هر څه يې د ده د تاويزونو له بركته پيدا كړي دي.
په پيل كې د پير صاحب او د شيخ صاحب په اختلاف څوك نه رسيدل، خو يوه ورځ چې شيخ صاحب د نورو مخ ته په ارمانجنه لهجه وويل:
" ډير ښه ماركيټ په كې جوړيدى شي، خو دا پيرگوټى يې په هيڅ شان نه خرڅوي. څو، څو وارې مې ورپسې اجنټان ليږلي دي، خو دا پيرگوټى ورته غا ړه نه ږدي.
پير صاحب چې په دې پوه شو، چې شيخ صاحب ترينه نه اوړي، نو د دوه تنو مريدانو په لاس يې د شيخ صاحب په دوكان كې غټې، غټې مږې خوشې كړې. سهار چې شيخ صاحب دوكان خلاص كړ پوه شوچې مږو يې په دوكان كې ښه خواري كړې ده او ځنې قيمتي څيزونه يې له خرڅلاوه ايستلي دي. په دې ورځ شيخ صاحب چاته څه ونه ويل. بله ورځ چې مږو خپل فعاليت لا تند كړى و، نو د شيخ صاحب فرياد ټولې محلې ته ورسيده. پير صاحب راغى او شيخ صاحب ته يې وويل:
" شيخ صاحب، په دوكان كې دې يوه توره پيشو وساته، د مږو به بيا مخ هم و نه وينې. خو دا يوه خبره ښه په غور واوره چې په خيټه به يې مړه ساتې. پيشو چې په خيټه مړه وي، د خاوند د مال ښه ساتنه كوي.
شيخ صاحب د پير صاحب مشوره خوښه كړه. يوه توره پيشو يې راوړه او په دوكان كې يې خوشې كړه. تير ماخوستن يې په يوه كاسه كې نيم غوښن هډوكي راوړه او پيشو ته يې مخې ته كيښودل. دوكان يې وتاړه او نيغ كور ته وخوت.
شيخ صاحب ډوډۍ خوړلې وه او د چايو له پيالې نه يې په مزه مزه يو يو غړپ كاوه چې ناڅاپه يې د دوكان له لوري د كړنگ كړونگ آوازونه تر غوږو شول. نيغ پورته شو، د كوټې كړكۍ يې خلاصه كړه، سر يې ور وايست او د دوكان پورو دروازو ته يې وكتل. قلفونه يې له نظره تير كړل، چې په دې كې بيا د د لوښو د جنگيدا غږونه پورته شول. شيخ صاحب په يوه منډه له كوره ووت او چيغې يې جوړې کړې:
"غل دى! غل دى. يه خلكه! په دوكان كې مې غل غلى شوى دى.“ په لږه شيبه كې د محلې ټول خلك د شيخ صاحب د دوكان مخې ته راټول شول. د شيخ صاحب فرياد لا نه و غلى شوى چې د محلې خلكو هم د بندو دروازو تر شا د لوښو د جنگيدا آوازونه واوريدل. دوه تنه د خلكو له منځ نه د شيخ صاحب سره د دوكان دروازو ته ورنږدې شول او وار په وار يې د وره په چول كې وليدل. په دوكان كې يو مسين منگى د دوكان په څلورو كونجونو كې د فوټبال په څير له الماريو سره لگيږي او د دوكان سامان سره ګډوډوي. شيخ صاحب چې دا حال وليد، سړه لرې پرې راغله، ټول وجود يې لكه د پاڼې رپيده، هغو دوو تنو په تعجب سره يو بل ته وكتل، د خلكو په منځ كې هم زوږ پيدا شو ډير په دې عقيده وو چې سړى سود خور دى، نه به يې دا دنيا خداى روزي كوي او نه هغه.
د خلكو تر منځ لا گونگوسي روانې وې، چې پير صاحب په داسې جلالي انداز كې راښكاره شو، لكه كوم چرسي چې تازه تازه د چيلم له سرۍ نه پوره نيم گز لمبه ايستلي وي او له سترگو نه يې د اور سيندونه لارې كوي، ويې ويل:
" شيخ صاحب ! بيا څه پيښه شوې ده چې دا خلك راټول دي؟ "
شيخ صاحب به لا ځواب ته خوله جوړوله، چې له دوكان نه د لوښو د جنگيدا غږونه راغلل. شيخ صاحب وويل:
پير صاحب! خداى پوهيږي، دغه حال دى. فكر كوم چې د دوكان ټول سامان مې له كاره ووت.
پير صاحب وويل: اخر څه خبره ده؟
شيخ صاحب وويل: نه پوهيږم، خو هغه مسين منگى په دوكان كې كونج په كونج لگيږي او له الماريو نه سامان غورځوي.
_ د خداى بنده، وخت ناوخت څه خير خيرات وباسه، ټول عمر دې په شومتيا كې تير كړو. څه خو د الله باچا د درويشانو خيال ساته. دا ټوله ستا د گناهونو نتيجه ده، په دوكان دې د تورې بلا سيورى شوى دی.
_ پير صاحب هر څه چې كيږي ، په خداى به شي او په تا به شي، خو څومره ژر چې كيږي له دې بلا نه مې خلاص كړه.
_ خلاص به شې، خلاص به شې، خو،
_ د (خو) ځاى دې په كې نه پريږدم. پير صاحب! انشا الله خوشحاله به دې كړم.
پير صاحب په داسې حال كې چې وريځي يې نيمايي تندي ته رسولې وې، په برندو سترگو يې شيخ صاحب ته وكتل او د دوكان په لور يې درانه درانه قدمونه واخيستل. څنگه يې چې د دوكان ور نيم كښوكړ، منگى راغى او د پيرصاحب په سينه مزبوت ولگيده. پيرصاحب ستوني ستاغ پرځمكه پريوت او د منگي له خولې نه يوه توره پيشو په كراره راووته او په يوه منډه د خلكو له نظره پنا شوه. په دې وخت كې شيخ صاحب وويل:
" ما به تاسې ته نه ويل چې دا جعلي پير دى، فراډ كوي، د ساده باده خلكو جيبونه په چل ول تشوي، دا پير نه دى، د فساد جړ دى. راځئ چې ټوله محله ورته يوه خوله شو او له دې محلې نه يې وباسو. كه كور بهانه كوي، نو زه حاظر يم چې په دوه چنده قيمت يې ترې واخلم. خو چې دا له دې محلې نه ورك شي. ومو ليدل چې په منگي كې پيشو ننوتې وه او ده لا څه څه ويل.“
پير صاحب چې د شيخ صاحب خبرې په سړه سينه واوريدې، نو د حق ياهو نارې يې له خولې وايستلې او ويې ويل:
" شيخ صاحب! زه خو دا منم چې په منگي كې پيشو ننوتې وه خو ته دا ومنه چې په پيشو كې هم څه ننوتي وو.
د شيخ صاحب سر چې د پير صاحب په خبره پوره خلاص شوى و، سترگې يې پر ځمكه وگنډلې او غوږونه يې بوڅ ونيول چې په دې كې پرې پير صاحب ورغږ كړ:
_ شيخ صاحب! گوره چې زما شيريني دې له ياده ونه باسې.

1998/ 11/ 07
پيښور لالي باغ