سخت مصروف يم

يو خو دا ژورناليزم ډير ستړى كار دى او په تيره بيا صحافتي ژورناليزم، كه يو ځل سړى د صحافتي ژورناليزم په لومه كي بند شي نو بيا دې خداى (ج ) مل شي .
تير كال چې زه ديوې مجلې د پښتو برخې اډيټر ووم ، نو دچا خبره له پښو نه مې بجلې ايستلې وې . دليكنو په خاطر به كله په ليكوال پسې په يوه او كله په بل دفتر گرځيدم. كه به كوم ليكوال په مخه راغى، د روغبړ نه د مخه به مې د ليكنې غو ښتلو رنگين لفظونه سره راټول کړ او د ليكنې غوښتنه به مې ترې وكړه.
كه په كوم ليكوال پسې به دفتر ته ورغلم نو د خپل مصروفيت نه به يې سر ټكا وه . داسې هم نه وه چې گنې زه دمقالو څخه عاجز وم. او داځكه چي زموږ مجله ديوې موسسې له خوا خپريده اود گذارې سره سمه يو څه حق الزحمه يې هم وركوله .
ځيني ليكوالانو به په مستعارو نومونو څو مقالې راكولې او ځينې چې به دحق الزامې نه خبر نه وو او دفترونو ته به پسې لاړم ، نو له ډيرو به مې دا ټكى اوريده چې ” سخت مصروف يم، د دفتر كا رونه راباندې دومره ډير شوي دي چي دسر گرولو ته هم نه يم وزگار، بخښنه غواړم “ په دې وخت كې به مې ورو ورته له خولې نه ووتل : صا حبه زموږ مجله حق الزحمه هم وركوي. نو پياوړي ليكوال به په وښكو كې موسكى شو او ورو به يې راته وويل : ”ځه كوښښ به وكړم چې يو څه درته وليكم ، زورور سړى يې“ زه په دې پو هيدم چې زه زورور نه ، خو مجبوراٌ به مي ورته كور ودانى ووايه. داسې وخت هم راغى چې ما دمجلې سره كا ر پريښی و او ديوې بلې ادارې سره مې كا ر پيل كړى و، زيا تي له دې منډو نه خلاص وم چې له چا نه مقاله واخلم يا چا ته حق الزحمه ور وسپا رم. اوس چې له ما څخه د كومې مجلې مدير اوبيا دداسې مجلې مديرچې حق الزحمه نه وركوي ، ليكنه وغواړي، نو ډير په اسانه مې خولې ته راشي چې " سخت مصروف يم " بخښنه غواړم. دمجلې مدير موسكى شي او راته ووايي چې، دا د مصروفيت مرض په ټولو ليكوالانو لگيدلى، ددې به څه چاره وي ؟ خو دا مدير اشنا مې خبر نه دى چې دهر مرض دوا شته او د ليکوال د مصروفيت دمرض دوا حق الزحمه ده. داځكه چې ليكوال په ليكنه زحمت باسي ،انرژي مصرفوي ،كه يوه اندازه حق الزحمه وركړل شي، نو دليكوال روحيه به پيا وړي شي اوبلې ليكنې ته به يې هم زړه وتخنيږي . ماچي دمجلې سره كار كاوه نو يوه ليكوال به چې دهرې ګڼې لپاره مقاله راكوله ، دا خبره به يې ضرور راته كوله چي حق الزحمه يې غواړم ، ځكه چې ددې ليكنې پر مهال م دوی قوطۍ سگرټ څكولي دي. ما به ورته په سينه لاس كيښود او ورته وبه مې ويل: استاده غم مه كو ه چي مجله چاپ شوه اول به تاته حق الزحمه در ورسوم.
يو وخت ما پوره شپږ مياشتې وروسته يوه لنډه كيسه ليكلې وه، مخكې له دې چې په يوه درنه ادبي غونډه كې يې نقد ته وړاندې كړم، ديوې داسې مجلې مدير ته مې دمجلې په دفتر كې ولوستله چې حق الزحمه يې نه لرله. مديركيسه خوښه كړه اودچاپ لپاره يې لاس راوغځا وه. ما ورسره وعده وكړه چې په غونډه كې تر اورولو وروسته به يې ضرور دروسپارم. په همدې ورځ غونډه هم وه. د غونډې په پيل كې تر تلاوت وروسته يوه فرهنگي ملگري وويل : ” زما قدرمنو ليكوالو او شاعرانو ! ما د يوې موسسې سره ژمنه كړې چې ديوې جريدې مسووليت پر غاړه واخلم او دا ژمنه مې ستاسې په ډاډ كړې ده. هيله كوم چې خپلې ليكنې به له ما څخه ونه سپموئ.“ لږه شيبه وروسته ماته بلنه راكړل شوه. ما چې كيسه د نقد لپاره ولوستله، يارانو يې خوبۍ او خامۍ راپه گوته كړې، ښه گرم بحث پرې وشو، كله چې له ستيج نه راكوزيدم نو هغه فرهنگي ملگرى چې له مخه يې دليكنو غوښتنه كړې وه، له خپلې چوكۍ راولاړ شو او ليكنه يې زما له لاسه كش كړه. ما خپله ليكنه په ګوتو كي كلكه كړه او ورته مې وويل : صاحبه ما له يو چا سره وعده كړې، چې دا ليكنه به ورسپارم ، تاسې ته بله ليكنه دركوم. خو ملگري ليكنه كلكه نيولې وه او ټينگار يې كاوه چې نه همدا كيسه به راكوې. ما يې پر نه وركولو ټينگار كاوه، خوهغه نه منله. بلاخره خوله يې زما غوږ ته رانژدې كړه او ورو يې وويل :
”اشنا حق الزحمه هم لري“
دحق الزحمې دنوم په اوريدلو سره زما گوتې سستې شوې او ملگري ليكنه خپل لاسي بكس ته ور ننه ايسته.

1382/12/01
کابل، خيرخانه