ټول افغان څیړنیزې مقالې
سوله ييزه هستوي انرژي او پرمختللي هېوادونه (لومړۍ برخه)
په دې وروستيو وختونو کې مالي بحرانونو او ساري ناروغيو نړیوال اقتصاد ته ډېر زيان اړولی دی. حتی پرمختللي هیوادونه لا نشي کولی په بشپړ ډول له دې بحران څخه روغ ووځي او ور اوښتي تاوانونه جبران کړي. همدارنګه دا وضعیت د بين المللي سیاسي او ټولنیزو کړکیچونو له امله لا پسې خراب او بدتر شوی دی. د نړۍ د هېوادونو تر منځ جهاني همکاري او همغږي تر بل هر وخت په ناسم وضعيت کې قرار لري؛ اوږدمهاله اړيکې او شراکتونه تر ډېره محکم نه پاتې کېږي. نو له مشکلاتو څخه د وتلو لپاره اقتصاديکارپوهان وايي چې د وضعیت د
د پاکستان دولتي ترهګرۍ په وړاندې د پښتون ژغورنې غورځنګ درې کلنې سوله ییزې مبارزې شننه او څېړنه
لومړې برخه سریزه:چیرته چې د وګړو بنسټېز حقونه تر پوښو لاندې کیږي، هلته پاڅون یا مقاومت په وګړو باندې فرض کیږي. ولسي پاڅونې غورځنګونه تل د مظلومو ولسونو لخوا د متشدد، ډیکتاتوري، ظالم دولتي سیستم په پاېله کې سر راپورته کوي. د مظلوم ولس یو څو ویښ شعوري او د کلکې ارادې ککرې راپاڅي، د ظلم استبدادي دولتي سیسټم په وړاندې دریږي. نړۍ په دې ورستۍ لسیزه کې د سترو ولسي پاڅوني څپو شایده وه، په منځني ختېځ کې د عربو پسرلې پاڅونې څپې، د عراق،
کثرت گرایی، مشکل فارس زده گان
کثرت گرایی، مشکل فارس زده گان مصطفی عمرزی با تصویری که برای این مقاله، انتخاب کرده ام، با وضاحت، فاجعه ای دیده می شود که هم به لحاظ فرهنگی و به هم به لحاظ سیاسی، وجود دارد. نتایج سیاستگذاری های غلط که عمق تاریخی افغانستان را به جای ریشه یابی نام افغان، در چند طبقه ی دیگر(آریانا، خراسان و...) دنبال کرده اند، با کنار گذاشتن اصل واحد سیاسی آن، در نفس کار فرهنگی ما، عامل ستمی را منتقل می کنند. نکته ی اصلی این است که
در ویکی پیدیا، چه خبر ها؟
در ویکی پیدیا، چه خبر ها؟ مصطفی عمرزی وب سایت «ویکی پیدیا» که در واقع نتیجه ی تلاش دست اندرکاران تجارت پورنوگرافری ست، با همین شگفتی و با همان خاصیت پورونوگرافی نیز نشرات دارد. با چند معیار ساده ای که برای آن انتخاب کرده اند، دسترسی به افکار تمام انواع آدم ها در آن میسر است. این وب سایت با چندین زبانه بودن، مخاطبان زیاد دارد. وارد کردن مدام اطلاعات در آن- درست یا نادرست، سیاسی، تبلیغاتی، فرهنگی و اجتماعی- به گونه ای ک
بزرگ نمایی های عمدی
بزرگ نمایی های عمدی مصطفی عمرزی بهتر بود این مقاله را به ادامه ی مقاله ی «بابای موسیقی؟!» می آوردم. با مثالی که در آن آمده بود، بهتر می شد. با این حال، هیچ فرصت روشنگری را نباید از دست داد. در سال های اخیر که با انواع فرهنگ های پرخاش و توهین، مواجه شده ایم، برخلاف درک ماهیت آن ها، فرورفتن در ملی گرایی های یک طرفه، بعضی از مردم ما را تشویق می کند تا داوطلبانه «کلاه گشاد» را بر سر کنند. با چند مثال بهتر می شود سر
در کنار شهرت
در کنار شهرت مصطفی عمرزی فرهاد دریا در میان آوازخوانان افغان با احساسات ملی و میهنی می خواند. چنین عاطفه در ارتباطات او نیز مشهود اند. فرهاد دریا با آهنگ هایی که در آن ها اشعار مرحوم عبدالقهار عاصی را به کار بُرده بود، آن مرحوم را مشهور می سازد؛ هرچند حامیان عاصی با برعکس ساختن آن وانمود می کنند که شهرت دریا، مدیون عاصی ست. اگر تعداد باسواد، اهل کتاب، چاپ و تیراژ آن را در نظر آوریم، پله ی دریا بلند می رود. عاصی مرحوم، زما
برعکس
برعکس مصطفی عمرزی مرحوم فرشته کوهستانی با حمله بر آریانا سعید، مشهور شده بود. او در یک واکنش به ابراز نظر خانم سعید در ارتباط به حجاب، با سر و کله ی داعشی، وب کم می دهد و در آن فلم، قربان و صدقه ی سر و صورت خودش می شود. ویدیوی آن موجود است که شبیه حجاب زنان کشور های حوزه ی خلیج عربی، موهایش را پوشانده بود. اخیراً وزارت خارجه ی امریکا، نام فرشته کوهستانی را ضم فهرستی کرد که به خاطر فعالیت های رسانه یی، اهل رسانه شن
اولویت های رسانه یی
اولویت های رسانه یی مصطفی عمرزی از یکی از بزرگان فرهنگی ما پرسیدم که استاد محترم! در این اواخر، کمتر می نویسید؟ با تبسم گفت: نه، چنین نیست! حالم خوب است. منتها در نوبت ایستاده ام. وقتی توضیح خواستم، گفت که نوشته هایش را سر وقت می فرستد، اما مسوولان رسانه ها، آن ها را در نوبت می گذارند تا بدون در نظر داشت ترجیحات این که آثار یک نخبه هستند، به تعقیب نوشته هایی نشر شوند که بدون توجه به سطح نویسنده گان آن ها خوب و خراب، با کی
نژاد پرستی در ادبیات فارسی
(از هدایت و علوی تا درویشیان و بادکوبه ای) فرج سرکوهی پستی نوشته است در باره سخنان هنرمند بوشهری سعید شنبه زاده و منکر نژادپرستی اتنیکی در ایران شده. پس از نقدها و کامنت های بسیار پذیرفت که اشتباه کرده است. من زیر پست جدیدش این مطلب را نوشتم که در اینجا می آورم: خوشحال ام که نوشته پیشین خودرا به نقد کشیدید.این صفت حمیده ای است بی گمان. من فقط برای محض آگاهی شما – و نه نقد آن نوشته – چند نمونه از چند نویسنده ایرانی وابسته به نسل ها و گرایش های مختلف را در اینجا می آورم تا به تا
هیواد
هیواد مصطفی عمرزی زنده یاد استاد عبدالرووف بی نوا، موسس روزنامه ی هیواد است. این نشریه در بیش از هفتاد سالی که از عمر آن می گذرد، فراز و فرود زیاد داشته، اما آن چه مهم می باشد، این است که در زمینه ی آن، بیش از هفتاد سال، فرصت کار فرهنگی، میسر شده است. کار های فرهنگی مستمر، به فرهنگ سازی های دایم خواسته ها، اهداف و آرمان ها می انجامند. لینک های دانلود چند نمونه: https://ketabton.com/book/13018
ژورنالیسم تقلبی
ژورنالیسم تقلبی مصطفی عمرزی قبل از اصل مطلب: وقتی بار نخست تصمیم گرفتم این نوشته را تقدیم کنم، هدفم فقط توضیح رویداد هایی بود که از سال 1383 الی میانه ی سال 1398 از شناخت پیرامون به اصطلاح اتحادیه های ژورنالیستان و خبرنگاران داشتم؛ اما بعداً تصمیم گرفتم موتیف هایی را در زمینه ی آن معرفی کنم تا کسانی که در مساله ی ارتباطات، هیچ تعریفی ندارند، متوجه شوند که اگر در آن زمینه، روابط ما با افراد با در نظر داشت، حیثیت، ت
بایډن که ملا برادر؛ کوم یو جدي دی
د ماسکو ناستې ته تر ډیره تمې نه وي، یوازي د جوبایډن پر اداره او د بین الافغاني خبرو د چکټیا په موخه ناسته ترتیب شوې وه. د ماسکو ناسته کې له افغان سیاسي مشرانو سره د طالب مشرانو سوړ چلند هغوی لا زیات د راتلونکي په اړه نهیلي کړل، حامد کرزی، د اهل تشیع، تاجکو او ازبکو مشران فکر کوي چې طالبان بیاځل د واک انحصار ته ځان چمتو کوي. ماسکو غونډه کې د استاد سیاف، عطاء نور، صلاح الدین رباني او تورن اسماعیل نه ګډون، د امریکا بدې ارادي ښيې. د امریکا نوې اداره د پوځیانو ایستلو په اړه
ارزشش را دارد؟!
ارزشش را دارد؟! مصطفی عمرزی از بخت بد، مردم ما، چند طرفه قربانی می دهند. یک طرف این قربانی ها، اعتقادات به ایدیالوژی های وارده است. فرقی نمی کند که اسلامی باشد یا غیر اسلامی. پس از هفت ثور، شعار زشت، منفور و کریه «آل یحیی» را بیش از همه «سور خلقی» ها نشخوار می کردند. این مرض مسری، وارد جبهات آن همتباران شان نیز می شد که ریش های خود را نمی تراشیدند. ما در منگنه ی ریشدار ها و بی ریش ها، اما دچار تضعیف حاکمیت و مشرو
نماینده گان تمدن ها؟!
نماینده گان تمدن ها؟! مصطفی عمرزی فرهنگ نمایی های حوزه یی که گویا در برابر توحش پشتون ها شناخته می شوند، به حد مسخره گی نیز درآمده اند. درست است که یک بخش جامعه ی ما در افراطیت دینی گیر مانده، اما به دلیل سرمایه گذاری هایی که بود غرب به خاطر تضعیف اتحاد شوروی، انجام می داد. در آن کوره ی افغان سوزی، مردمان دیگری نیز پخته شدند که بعداً در قد و اندام هفت تنظیمی پاکستانی و یازده تنظیمی ایرانی، همه یک سره شعار های افراطیت دینی
مداخله ی آَشکار
مداخله ی آَشکار مصطفی عمرزی شواهد زیادی ارائه شدند که جزو روشنگری های ما ثابت می ساختند تلقی بر اساس متکلم، چه قدر سیاسی شده است. به یاد داریم که هنگام حاکمیت پنج درصدی مسعود- ربانی در سقوی دوم، یک تیم تاجکستانی، عازم کابل می شوند و با موافقت حکومت نیم بند، پایتخت را بر اساس ترکیب قومی، سروی می کنند. نتایجی که از این سروی در اختیار همه قرار داده می شود، حاکی از این بود که بیش از 70 درصد مردم کابل را تاجکان، تشکیل می دهند.
داشغال او استقلال دجنګ شغالان غواړی دسولی ټپوسان سی
داشغال او استقلال دجنګ شغالان غواړی دسولی ټپوسان سی کله چه امریکایی غلو دافغانستان استقلال او ازادی ووژل او بیا دطالبانو دآزادی غورځنک یی په مقابل کی ودرید امریکایانو هغه تروریست او ترهګر بلل او داخلی بی ضمیره اخییستل سوی خولو دا شعارونه په ویاړ بدرګه کول. دشلو کالو نه وروسته اوس ثابت شول چه امریکایانو دترهګری الزام څومره بیمعنی او پوچ وو، او اوس ګورو چه هغوی دپرونی ترهګرو سره کینی او دهغوی سلاوو ته ضرورت لری. په یوه تعبیر امریکانو دخپل اشغال په ورځ دافغانستان آزادی ووژله او
ناظران وابسته
ناظران وابسته مصطفی عمرزی ماجرای استخدام 700 تاجک که بیشتر از منطقه ی پنجشیر بودند، از جمله ی اخباری بود که هنگام دو هفته ی اول جراحت اسدالله خالد در پُست ریاست عمومی امنیت ملی، اتفاق افتاد. همان زمان یگانه تلویزیونی که این مساله را جداً خبری ساخت، ژوندون بود. با ارتباطی که با آنان دارم، برایم تعریف کردند که مسوولان ریاست امنیت ملی که در غیاب اسدالله خالد، مدیریت می کردند، با وارخطایی تماس گرفتند که ما را بی آب کردید!
نشریه ها، مجله ها و کتاب های پشتو
نشریه ها، مجله ها و کتاب های پشتو مصطفی عمرزی پرداختن به زبان و ادبیات پشتو در افغانستان، به چند دلیل، بسیار مهم است. نخست این که استمرار قرائت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن با اکثریت کشور(پشتون ها) با ذهنیت تحفظ تمامیت ارضی، توام می شود. به هر روی، افغانستان با بیش از 600 سال طرح سیاسی و حدود 300 سال جغرافیای ای که وجاهت بین المللی دارد، بیشتر جزو کارنامه ی دولت- حکومت سازی پشتون ها شمرده می شود. بنا بر این، زنده نگه داشتن
گناه در تاریکی نگه داشتن مردم
گناه در تاریکی نگه داشتن مردم مصطفی عمرزی بیش از ده سال اخیر از بیش از 15 سال کار فرهنگی- رسانه یی ام را به دفاع از افغانستان، ارزش های آن، افغان ها، پشتون ها و ارزش های آنان گذرانده ام. در این سیر، دشواری ها و زحمت هایی قرار داشتند که اگر عزت نفس نمی داشتم و آگاهی هایم در کار نبودند، محال بود در جوی فرهنگ سازی کنیم که پیروان فارسیسم، اگر هیچ نداشته باشند، با سنت معمول پدران شان(دهن گنده گی و فحاشی) جرات نوابغ را هم سلب م
دترکیی دغونډی لپاره لازمه تیاری نیول
دترکیی دغونډی لپاره لازمه تیاری نیول دا لیکنه په دی ترسره سوی چه بیا دماسکو ډرامه تکرار نسی او په ترکیه یوځل بیا وخت ضائع نسی. دا خبره مونږ ددوحی دتړون په اساس کوو او هیله ده هغه تړون په کامله توګه تعمیل سی. ددی هیلی دترسره کولو په منظور مونږ دا راتلونکی نظر وایو او پیشنهادونه دنورو په وړاندی عرضه کوو ترڅو افغانستان یوی تلپاتی سولی او امنیت ته ورسیږی. دترکیی مذاکرات باید دمسکو دغونډی په څیر ددوحی دتړون مخالف نسی مونږه دماسکو دغونډی مثبت ټکی هغه بولو چه په دو
سرمایه داران ما و فرهنگ
سرمایه داران ما و فرهنگ مصطفی عمرزی هرچند در افغانستان بیشتر متضاد و متناقض به نظر می رسد، اما نباید در همه جا چنین باشد. اگر بخواهیم مثال های خارجی بزنیم، شاید انواع داشته باشند که چه گونه در اکثر کشور ها، طبقه ی سرمایه دار در مسایل مختلف عمرانی، رفاهی، صحی، خدماتی، کمکی و فرهنگی، سهم می گیرند. اصولاً آن چه به نام سرمایه در اختیار یک طیف مشخص و معدود جامعه، قرار دارد، به این معنی نیست که آن را وجودی در اختیار دار
چرا رکود فرهنگی؟
چرا رکود فرهنگی؟ مصطفی عمرزی شاید با آن چه در ظاهر، دیده می شود، در وهله ی اول متوجه نشوید که به لحاظ کار و تولید فرهنگی، چه قدر عقب مانده استیم. چون سطح سواد پایین است و قشر باسواد و اهل مطالعه نیز کم، مثلاً تیراژ کتاب در حدی ست که شاید برای بعضی ناشران، بد نباشد. همین که بتوانند یک یا چند بار، 500 صد یا هزار نسخه(سنت معمول چاپ در افغانستان) پخش کنند، یک نوع دست آورد، شمرده می شود؛ اما اگر بخوهیم آن را بر اساس نیاز های ی
امریکایی اشغال تمدیدول او یا دکورنی سولی خبری؟
امریکایی اشغال تمدیدول او یا دکورنی سولی خبری؟ امریکایی منابع وایی د امریکا حکومت ته دری خبری پیشنهاد سوی: دامریکایی پوځونو کامله وتنه؛ دپوځونو دوتلو وخت تمدیدول؛ او یا بیخی له افغانستان نه دعسکرو نه وتل. ددی ترڅنګ دا هم ویل سوی چه امریکا کیدای سی خپل عسکر وباسی او ددوحی تړون پاتی نه وی. زمونږ اوسنی خبره دامریکا ددوهم انتخاب په هکله ده. دامریکایی منابعو له خولی ددوحی دتړون سره سم د امریکا پوځیانو، چه دناتو په دریځو کی ورته کتلای سو، دجنګ ددوام هلی ځلی پیل کړی او بالاخره وتوان
د قدرت سوالګر
د عجايبو په وطن کې مو د هر څه سوالګر وليدل، خو دومره ذليل او لوېدلي چې د قدرت سوالګر دي، بل به هېڅوک دومره ذليل شوي نه وي. بېشکه چې الله پاک يوه ته عزت ورکوي او بل ته ذلت! حيرانوونکې ده! چا به فکر کوه چې د شمالي ټلوالې لنډه غر چې ځانونه يې له پاکستان سره د دوښمنۍ په شعارونو وپړسول، همغه پاکستان ته به ورځي او د خپلو څو روپيو او قدرت د خونديتابه لپاره به پنجاب ته پر ګونډو کېږي؟ چا به فکر کوه چې له روسانو سره د جهاد نړيوال کرېډت به دوی غواړي، خو پخواني تړونونه به په وار وار نن ب
سرگذشت شاه محمود درانی
محمود درانی پسر تیمورشاه درانی و چهارمین و بی کفایت ترین شاه سلسله درانی بود که پس از کور کردن برادرش شاه زمان به سلطنت رسید .پس از مرگ تیمورشاه درانی در سال ۱۷۹۳ پسر او شاه زمان توانست با زندانی کردن و گرسنگی دادن به برادرانش از آنها بیعت بگیرد و به سلطنت برسد ، البته دو تن از پسران دیگر تیمورشاه یعنی همایون و محمود در میان زندانیان نبودند و بیعت هم نکردند به همین خاطر شاه زمان مجبور شد که برای حفظ تاج و تختش با آنها بجنگد .همایون حکمران قندهار زیر بار بیعت با شاه زمان نرفت شاه زمان